پژوهشگران بر اين باورند كه تجربه‌های نزديک به مرگ از قرن‌‌ها پیش گزارش شده‌اند. افلاطون، در کتاب «جمهوری» داستانی را ازسربازی به نام ار نقل می‌کند که در جنگ کشته شده و مجدداً بعد از چند روز هنگام سوزاندن جسدش به زندگی باز می‌گردد. سپس این سرباز به شرح ماجراهایی می‌پردازد که افلاطون آن‌ها را توصیفاتی از جهان آخرت و شاهدی بر وجود نظام پاداش و جزا در آن جهان تلقی می‌کند.همچنین در «کتاب مردگان تبت» که حدوداً در قرن هشتم بعد از میلاد مسیح نوشته شده است، مراحلی که توسط روح بعد از مردن تجربه می‌شود شرح داده شده است. مراحل توضیح داده شده در این کتاب، شباهت قابل ملاحظه‌ای با آنچه در گزارش‌های نزدیک به مرگ امروزی نقل می‌شوند دارند. در نقاشی مشهور «صعود به آسمان» اثر «هیرونیموس باش» که در قرن چهاردهم میلادی نقاشی شده و اکنون در شهر ونیز در کشور ایتالیا قرار دارد، فرشتگان روح یک انسان را از درون تونلی بسوی نور می‌برند. عبور از یک تونل با سرعت بسیار زیاد به طرف نوری درخشان و سرشار از عشق یکی از اصلی‌ترین عناصر تجربیات نزدیک به مرگ است.
نقاشی مشهور «صعود به آسمان» اثر «هیرونیموس باش». دراین نقاشی فرشتگانی به تصویر کشیده شده‌اند که روح یک انسان را از درون تونلی بسوی نور می‌برند.
اگرچه گزارش بررسی‌های علمی درباره اين پديده نخستين‌بار با عنوان تجربیات نزدیک به مرگ در سال 1975 توسط مودی در كتاب زندگی پس از زندگی به اطلاع عموم رسيد ولی آثار مشابهی پيش از وی، بدون به كار بردن اصطلاح تجربه نزديک به مرگ منتشر شده بودند. یکی از این آثار، مجموعه مدونی از 30 گزارش تجربه نزديک به مرگ است که توسط آلبرت هايم زمين‌شناس و كوهنورد سوييسی در قرن نوزدهم تنظیم شد. وی كه خود در يک سانحه كوهنوردی در آستانه مرگ قرار گرفته و تجربه‌ای شگفت‌انگيز را از سر گذرانده بود، متوجه شد ساير كوهنوردانی كه در اثر سوانحی مشابه، در آستانه مرگ قرار گرفته‌اند نيز تجربه‌هايی مشابه دارند. مرور رویدادهای زندگی، آرامشی عميق و دلپذير، شنيدن موسيقی‌های زيبا، حضور در محيطی همچون بهشت و برخورداری از نوعی آگاهی فارغ از درد و رنج، از جمله ويژگی‌های مشترک تجربه هايم و 30 كوهنورد ديگری بود كه وی آن‌ها را در سال 1892 در كتابی تحت عنوان «ملاحظاتی در باب سقوط‌های مرگبار » منتشر كرد.همین طور در کتاب «از ماده تا روح» که توسط سوفیا دمرگان در تاریخ 1863 نوشته شده است، تجربه نزدیک به مرگ یک افسر دریادار انگلیسی و عضو انجمن سلطنتی انگلستان به نام «فرانسیس بیوفورت» نقل شده است که در سال 1795 در سن حدود 20 سالگی در اثر غرق شدن، تجربه نزدیک به مرگ را پشت سر گذاشته است. مؤلفه‌های تجربه وی از قبیل احساس آرامش عمیق، مرور زندگی و احساس حضور در قلمروی معنوی، شباهت غیر قابل تردیدی به آنچه در تجربه‌های جدید گزارش می‌شود دارد.نخستین انجمن علمی برای بررسی این تجربیات در سال 1978 در دانشگاه ویرجینیا، با عنوان «انجمن مطالعات علمی تجربیات نزدیک به مرگ» تشکیل شد. بعدها این نهاد در 1981 با عنوان جدید «انجمن بین المللی مطالعات تجربیات نزدیک به مرگ» فعالیت خود را ادامه داد. با تأسیس این انجمن پژوهش‌های بسیاری توسط محققان علاقه‌مند به این موضوع انجام شد؛ از جمله رینگ که خود یکی از اعضای اصلی انجمن مطالعات علمی روی پدیده تجربه نزدیک به مرگ بود. از دیگر پژوهشگران معروف می‌توان به الیزابت کوبلر راس، پی ام اچ اتواتر، بروسگریسون، جفری‌لانگ، جنیس‌هلدن، ملوین‌مورس، پیم ون لومل، میشل سابوم، پیتر فنویک، زالیکا کتیس و ریموند مودی اشاره کرد.تلاش‌ها و پژوهش‌های این محققان در زمینه تجربه نزدیک به مرگ موجب شد این تجربیات مورد توجه جوامع علمی و دانشگاهی قرار بگیرد. نتایج این تحقیقات در حال حاضر عمدتاً در مجله مطالعات نزديک به مرگ که زیر نظر انجمن مطالعات علمی تجربیات نزدیک به مرگ می‌باشد منتشر می‌شود. علاوه بر این مجله، دو مجله اُمگا و آنابيوسس نیز به چاپ پژوهش‌های علمی مرتبط با این پديده می‌پردازند. از مهم‌ترين مجلات علمی و دانشگاهی نیز كه جديدترين يافته‌های مرتبط با تجربه نزديک به مرگ را منتشر می‌کنند می‌توان به مجله انگليسی روان‌شناسی، مجله آمريكايی بيماری‌های كودكان، احيا، لنست، مطالعات مرگ و مجله پرستاری پيشرفته اشاره کرد.پژوهش‌ها در راستای بررسی بیشتر اين پديده همچنان جريان دارد. تا سال 2011، حدود 890 مقاله توسط 629 محقق درباره تجربیات نزدیک به مرگ در مجله‌های علمی منتشر شده است. در این میان، 65 پژوهش به بررسی گزارش‌های حدود 3700 فرد تجربه‌کننده و آثار و پیامدهای اين پديده و مشخصه‌های آن پرداخته‌اند. علاوه بر پژوهش‌های علمی، برخی افراد تجربه‌کننده نیز سعی کردند تجربیات خود را به صورت کتاب منتشر کنند که از جمله می‌توان به بتی‌جان ایدی (در آغوش نور، دانیون برینکلی (نور نجات بخش) و ابن الکساندر (اثبات بهشت) اشاره کرد. امروزه این افراد تجربه‌کننده، که در پی تجربه نزدیک به مرگ، به تحولات فردی، شخصیتی و اجتماعی عمیق و ماندگاری دست یافته‌اند، به عنوان مبلغان نوعی معنويت جهانی شناخته می‌شوند که در پی آشتی و صلح در مقابل جنگ و خشونت می‌باشند. در نهایت ذکر این نکته خالی از لطف نیست که اصلی‌ترين مراكز علمی مطالعه و پژوهش درباره اين پديده در ایالات‌متحده و برخی ديگر از كشورهای غربی می‌باشد. بنابراین تاكنون پژوهش‌های تحليلی معتبر و جامعی درباره تجارب نزديک به مرگ ساير اقوام و ملت‌ها (به رغم وجود گزارش‌های متعدد ناظر به اين پديده در ميان آن‌ها) انجام نشده است.
منابع: کتاب «زندگی در کرانه‌ها؛ سه گفتار در باب تجربه‌های نزدیک به مرگ». نوشته دکتر مجتبی اعتمادی‌نیا. انتشارات بصیرت.رساله دکتری. با عنوان: تجربه زیسته تجربه‌کنندگان نزدیک به مرگ در نمونه ایرانی و آمریکایی. علی قاسمیان‌نژاد. دانشگاه شهید چمران اهوا
آخرین دیدگاه‌ها